Lissabon

We wilden eens een keer iets anders zo rond de feestdagen, iets waar misschien de zon toch nog een beetje scheen. Onze keuze viel op Lissabon. 

10 december
Mooi op tijd kwamen we aan in Brussels Airport voor onze vlucht naar Lissabon. Wij zijn liever een uur te vroeg dan een minuut te laat. En gelukkig want het was pokkedruk bij de security check. Meer dan een uur hebben we aangeschoven! Met als gevolg dat er al "last call" op de borden stond toen we onderweg waren naar de gate. We waren net op tijd om te boarden. So far, so good.

Twee en een half uur later landden we op Humberto Delgado Airport waar we werden verwelkomd met zon en blauwe lucht. En toen ging het even fout met het zoeken naar de juiste bus naar ons hotel ... we vonden gemakkelijk de bushalte voor bus 722 of 744. Helaas ging de bus naar de verkeerde kant. Daar kwamen we pas achter aan de eindhalte omdat er in de bus geen info was.

We zijn uiteindelijk toch geraakt waar we moesten zijn, alleen wat later dan verwacht. Neergeploft op het eerste het beste zonnige terras om wat te eten. 

Vlot ingecheckt in Maxime Hotel, een voormalig cabaret waar trouwens nog steeds optredens plaatsvinden. Donker, duister, veel zwart en rood. Kortom een beetje kinky. Al had ik wel een gewone kamer geboekt. De Bondage Room vond ik er net wat over. Koffers neergezet en de stad in. 

Overal in de stad was er prachtige kerstversiering. En later op de avond genoten we van de mooie en uitbundige verlichting. In Lissabon, net zoals in andere grote steden, ook veel bedelaars. Toen we vanavond buiten (!) zaten te eten zag ik enkele meters verder een dakloze in een portaal een dekentje spreiden voor de nacht. Schrijnend.
Ondanks dat hadden we een toffe eerste dag met 14.200 stappen op de teller.

11 december

Na een goede nachtrust en een lekker ontbijt waren we tegen half tien alweer onderweg. Het was frisjes buiten maar de zon scheen volop.

Ik had 72 uurs Lisboa Cards gekocht waarmee we gratis al het openbaar vervoer mogen gebruiken en ook toegang hebben tot 51 attracties. We zijn al eerder een dag in Lissabon geweest maar hadden toen geen tijd om iets te bezoeken. Dat maken we nu goed.

Voor vandaag stonden o.a. het Mosteiro dos Jerónimos en de Torre de Belém op het programma. Deze bevinden zich op een kilometer of acht van ons hotel aan de Taag. Een lange rit met tram 15 ... waarvoor we ongeveer een half uur naar de halte hebben gezocht. Openbaar vervoer en wij ... het blijft een moeilijke combinatie.

Het Monasterio dos Jrónimos is een prachtig bouwwerk in Portugese gotiek uit de 16de eeuw. In de kloosterkerk, Igreja de Santa Maria de Belém zien we de tombe van Vasco da Gama die hier begraven is.

Mosteiro dos Jerónimos is een 16e-eeuws hiëronymietenklooster in Belém, een stadsdeel van de Portugese hoofdstad Lissabon. Het is het meest opmerkelijke Portugese kloostergeheel van zijn tijd. Het wordt beschouwd als het hoogtepunt van de manuelijnse architectuur en de kloosterkerk als een van de belangrijkste hallenkerken van Europa. De bouw begon op initiatief van koning Manuel I in het begin van de 16e eeuw en zou honderd jaar duren. Het Mosteiro dos Jerónimos is sinds 1907 geclassificeerd als nationaal monument en in 1983 werd het samen met de Torre de Bélem erkend als UNESCO-Werelderfgoed.

De Torre de Belém, gebouwd tussen 1515 en 1521, is een verdedigingstoren aan de oever van de rivier de Taag in Belém, een voorstad van Lissabon. Het bouwwerk in laatgotische Manuelstijl is in het begin van de 16de eeuw opgericht om de ontdekkingsreizen van Vasco da Gama en de grandeur van de Portugese macht in het tijdperk van de grote ontdekkingen te herdenken.De Toren van Belém werd enerzijds opgericht als ceremoniële toegangspoort tot Lissabon en anderzijds als onderdeel van het verdedigingssysteem voor de Taag en het nabijgelegen klooster. 

Onderweg naar de Torre de Belém passeerden we nog het Padrão dos Descobrimentos, een groot stenen monument voor de Portugese ontdekkingsreizigers, dat in 1960 op de oever van de Taag werd geplaatst. 

Na de Torre (véééél trappen!) nemen we de tram naar Time Out Market, te vergelijken met de Markthal in Rotterdam en de Vleeshalle in Mechelen: het ene eetstandje naast het andere en in het midden lange tafels. We eten er een hapje bij Pinóquio.

Het is inmiddels weer lekker warm geworden en we besluiten te voet naar LX Factory in de wijk Alcantara te wandelen. Onderweg nemen we alsnog voor een paar haltes de tram. Het was zó'n saaie weg. LX Factory is een kunstproject in een industriële omgeving met meer dan 50 winkels, restaurants en barretjes. Ook veel mooie murals.

Later nog even rondgekeken op Praça do Comercio, het voornaamste plein van de stad en een van de grootste van Europa met de imposante Arco da Rua Augusta, een triomfboog die van het plein leidt naar de wijk Baixa. Hier staat ook de grote kerstboom.

En dan naar Restaurante Figu's waar ik gereserveerd had voor het diner. De avond werd afgesloten met een shotje Ginja (kersenlikeur) op de kerstmarkt. Ruim 20.000 stappen later waren we terug in het hotel.

12 december
Dag drie begon op dezelfde manier als dag twee. De zon had het aanvankelijk wat moeilijk maar tegen de tijd dat we ontbeten hadden brak ze toch door. We hadden geen vastomlijnd plan want de dingen die we wilden zien lagen allemaal nogal ver uit elkaar. Dank dus voor gratis met bus, tram, metro en zelfs trein en boot als het moet.

Eerst maar eens met het antiek trammetje 28 naar Alfama, de oudste wijk van Lissabon die hoog bovenin de stad ligt. Lissabon is gebouwd op zeven heuvels en het gaat vaak heel steil naar boven. A propos, de antieke trams hebben wel, zoals al het openbaar vervoer, WiFi aan boord.

We wilden uitstappen aan de Miradouro Santa Luzia maar we waren er voorbij voor we er erg in hadden. Dan maar mee tot aan de eindhalte en daar tram 12 genomen (zelfde maar kortere route als de 28) en wel op tijd uitgestapt. Wat een prachtig uitzicht heb je daar van boven. Er lagen twee gigantische cruiseschepen aangemeerd. We horen hier ook heel veel Amerikaans.

Na een dure cappuccino op een mooi terras terug te voet een stuk naar beneden voor een bezoek aan de Sé de Lisboa (kathedraal) en de Igreja de Santo António. Alfama telt zeer veel kerken.

De Sé de Lisboa (of Igreja de Santa Maria Maior) is een kathedraal in Alfama, in het centrum van Lissabon. De kerk werd gebouwd nadat Alfonso Henriques de stad in 1147 had veroverd op de Moren. Op de plek van de nieuwe kerk zou een 12e-eeuwse moskee hebben gestaan. Het gebouw heeft vele aardbevingen doorstaan, waarvan de zwaarste in 1755 was. Hierbij liep het gebouw zware schade op. In de eeuwen daarop is het gebouw verschillende malen gerenoveerd.

Ondertussen was het al bijna twee uur en tijd voor een lekkere eggs benedict bij Dear Breakfast.

En dan de bus op naar het Castelo de São Jorge dat hoog boven de stad uittorent. Ook hier weer een prachtig uitzicht over de stad. Het Castelo de São Jorge is het bekendste kasteel van Lissabon. Het ligt op de hoogste heuvel van de stad en kijkt uit over de brede Taag. De fundamenten van het kasteel stammen al uit de 6e eeuw voor Christus.

Voor meer info: zie Wikipedia.

Nadien te voet een eind naar beneden tot mijn knie begon te protesteren. Tram 28 bracht uitkomst.  

Eenmaal in Chiado zijn we nog met de Elevador de Santa Justa naar Praça do Carmo "gereden" voor weer een ander uitzicht op de stad. Even rondgekeken en met de lift terug naar beneden.

De Elevador de Santa Justa is een 45 meter hoge lift die het centrum van Lissabon verbindt met de hoger geleden wijk Carmo. De bouw begon in 1900 en in 1902 was het bouwwerk klaar. De constructie is geheel uit ijzer opgebouwd en rondom versierd met neogotische figuren.

Half zes waren we terug in het hotel, moe en met zere knieën en voeten. 's Avonds terug naar buiten voor een lekkere pizza en een heel lekkere citroen panna cotta met bosbessensaus bij Ristorante La Squadra. Ondanks trams, bus en een elevador toch weer goed voor bijna 17.000 stappen.

13 december
Slecht geslapen. De komende volle maan zal daar wel voor iets tussen zitten. Toen ik naar buiten keek vanuit onze rustige kamer op de 5de verdieping zag ik dat het lichtjes regende. Ik had er al rekening mee gehouden en had nog wat indooractiviteiten en dingen "voor als we nog tijd hebben" achter de hand gehouden. We namen de bus naar het Museu Nacional do Azulejo. Een interessant museum waar je alles te weten komt over de oorsprong en de geschiedenis van de beroemde Portugese tegeltjes.

Het Museu Nacional do Azulejo is gehuisvest in het prachtige oude klooster Convento da Madre de Deus in het westelijk deel van Lissabon en is een van de belangrijkste nationale musea, vanwege de unieke collectie tegels. Deze volgt de historische, technische en artistieke ontwikkeling van de geglazuurde vierkante tegel in Portugal, vanaf de 15e eeuw tot heden. Nog steeds worden azulejos door kunstenaars gebruikt bij de inrichting van openbare plaatsen. Denk aan metrostations (in Brussel metrostation Jardin Botanique). In de 15de eeuw werd er uitsluitend met blauwe en gele verf gewerkt, in de 16de eeuw werd er meer blauw en wit gebruikt en in de 18de eeuw werden de schilderingen barok. In de 20ste eeuw zijn er azulejos in alle vormen en kleuren, ook driehoekig of rond en met diep reliëf (helaas moeilijk te zien op foto).   

Alleen al het kloostergebouw waarin het museum is ondergebracht, is prachtig om te zien. Het klooster werd in 1509 gebouwd in opdracht van koningin Leonore, vrouw van koning D. João II. Het bestaat uit een 16de eeuwse kloostergang, een kerk, een sacristie en een kapel. Het klooster is altijd nauw verbonden geweest met de rijke koninklijke familie. Dit is vooral zichtbaar in de Capela de Santo António met zijn weelderige barokke decoratie. Alle muren en plafonds bestaan uit Portugese schilderingen omrand met "talha dourada" (verguld houtsnijwerk). Talha dourada is, samen met azulejos, een van de meest originele en rijke artistieke uitingen van Portugal. Het wordt meestal gebruikt in de interieurdecoratie van kerken en kathedralen en van adellijke zalen in paleizen en grote openbare gebouwen. Het Portugese talha dourada, afkomstig uit de gotische tijd, bereikte zijn hoogtepunt tijdens het bewind van koning D. João V.

Toen we in het museum rondliepen hoorden we de regen kletteren op het dak. Toen we buiten kwamen was het droog en scheen de zon. Ze is niet meer weggeweest de rest van de dag. Van geluk gesproken.

Opnieuw de bus op naar het nieuwe gedeelte van Lissabon voor het beeld van de lynx van urban artist Bordalo II die 3D voorwerpen maakt uit afvalplastic waaronder andere deze 10 meter hoge lynx. Indrukwekkend en met oog voor detail, dat is wel het minste wat je kan zeggen.

Artur Bordalo (geboren in 1987) is een Portugese straatkunstenaar en zelfbenoemde artivist. Zijn werk bestaat voornamelijk uit grote installaties en muurschilderingen gemaakt van gerecycleerd afval, met de bedoeling afval en overconsumptie in onze wereld van vandaag onder de aandacht te brengen. Als jonge man bracht hij vele uren door met het kijken naar zijn grootvader, de schilder Artur Real Bordalo (1925–2017).
Hij begon met graffitikunst met spuitverf op muren toen hij 11 jaar oud was. Zijn werk staat in straten over de hele wereld.  In de tien jaar tussen 2012 en 2022 gebruikte hij meer dan 60 (of 115, volgens een andere schatting) ton afvalmateriaal om ongeveer 200 dierensculpturen te maken.

De hele omgeving in dat stadsdeel is indrukwekkend te noemen met zijn hypermodern treinstation (Oriente) van - wie anders dan - Santiago Calatrava, de Vasco da Gama shopping mall, de hoge flatgebouwen en de 12 km lange Vasco da Gama brug.

Verder hebben we ook nog wat street art meegepikt en een fijne lunch genoten bij Dote. 

Koffie in het Palácio do Chiado stond ook nog op het programma. Omdat het al zes uur was, is het een cocktail geworden. Ook lekker. En de locatie was prachtig. Het palacio werd gebouwd in 1781 en was een plek waar de aristocratie en de gegoede burgers samenkwamen om te dansen, om weelderige banketten te nuttigen en nieuwe kunstwerken te bewonderen.

Veel honger hadden we nadien niet meer maar een Italiaanse schotel met prosciutto en wat brood kan er altijd in.

12.500 stappen verder waten we weer terug bij het hotel. Opnieuw een goed gevulde dag.

14 december
Onze laatste dag. Laatste halve dag want ten laatste 12u moeten we op de luchthaven zijn.

Aan het ontbijt deze morgen viel mijn oog op een oude foto, van toen het hier nog een cabaret was. Of van daarvoor. En wat zie ik daar?
SABENA
Linhas Aereas Belgas.
Ik vond het bijzonder maar helaas vond ik er verder geen info over op het www.

Nog een laatste wandelingetje over de kleine kasseitjes waarvan we er duizenden hebben gedaan. Nog een ritje met de Ascensor da Gloria naar boven en te voet weer naar beneden. Er zijn drie ascensores/elevadores in de stad. Deze verbindt de Praça dos Restauradores beneden in de stad met de Miradouro de São Pedro de Alcântara (Bairro Alto) die (dacht ik) 120 meter hoger ligt. Onderweg kwamen we nog wat mooie murals tegen.

Nog even het parkje op "onze" Plaça da Alegria bekeken, dan de bus op en naar de luchthaven.